Hayagreeva Stotram Translations |
|
The "Hayagreeva Stotram" composed by Shri Vedanta Desika consists of 33 shlOkAs. |
|
[1] "The Practical Sanskrit-English Dictionary" by Vaman Shivram
Apte, Revised and Enlarged Edition, Motilal Banarsidass Pub |
|
[Invocatory Tanian on Swami Desikan by Kumara Varadacharya] shrImAn ve~nkaTanAthAryaH kavi-tArkika-kesarI vedAntAcArya-varyo me saMnidhattAm sadA hR^idi [1.txt] j~nAnAnanda-mayaM devaM nirmala-sphaTikA-kR^itim AdhAraM sarva-vidyAnAM hayagrIvam upAsmahe [02.txt] svatassiddhaM shuddha-sphaTika-maNi-bhUbhR^it-pratibhaTaM sudhAsadhrIcIbhirdyutibhiravadAta-tribhuvanam anantaistrayyantairanuvihita-heShAhalahaM hatAsheShAvadyaM hayavadanamIDImahi mahaH [03.txt] samAhArassAmnAM pratipadamR^ichAM dhAma yajuShAM layaH pratyUhAnAM laharivitatirbodhajaladheH kathA-darpa-kShubhyat-kathakakula-kolahalabhavaM haratvantardhvAntaM hayavadana-heShA-halahalaH [04.txt] prAcI sandhyA kAcidantarnishAyAH praj~nAdR^iShTera~NjanashrIrapUrvA vaktrI vedAn bhAtu me vAji-vaktrA vAgIshAkhyA vAsudevasya mUrtiH [05.txt] vishuddha-vij~nAnaghana-svarUpaM vij~nAna-vishrANana-baddhadIkShaM dayAnidhiM dehabhR^itAM sharaNyaM devaM hayagrIvamahaM prapadye [06.txt] apauruSheyairapi vAkprapa~NcaiH adyApi te bhUtimadR^iShTapArAm stuvannahaM mugdha iti tvayaiva kAruNyato nAtha! kaTAkShaNIyaH [07.txt] dAkShiNyaramyA girishasya mUrtiH devI sarojAsanadharmapatnI vyAsAdayopi vyapadeshyavAcaH sphuranti sarve tava shaktileshaiH [08.txt] mandobhaviShyanniyataM viri~Nco vAcAM nidhe! va~Ncita-bhAgadheyaH daityApanItAn dayayaiva bhUyopi adhyApayiShyo nigamAn na cet tvam [09.txt] vitarkaDolAM vyavadhUya satve bR^ihaspatiM vartayase yatastvam tenaiva deva ! tridasheshvarANAm aspR^iShTa-DolAyitamAdhirAjyam [10.txt] agnau samiddhArciShi saptatantoH AtasthivAn mantramayaM sharIram akhaNDasAraIrhaviShAM pradAnaiH ApyAyanaM vyomasadAM vidhatse [11.txt] yanmUlamIdR^ik pratibhAti tattvaM yA mUlamAmnAya-mahAdrumANAm tattvena jAnanti vishuddha-sattvAH tvAmakSharAmakSharamAtR^ikAM tvAm [12.txt] avyAkR^itAdvyAkR^itavAnasi tvaM nAmAni rUpANi ca yAni pUrvam shaMsanti teShAM caramAM pratiShThAM vAgIshvara! tvAM tvadupaj~navAcaH [13.txt] mugdhendu-niShyanda-vilobhanIyAM mUrtiM tavAnanda-sudhA-prasUtim vipashcitashcetasi bhAvayante velAmudArAmiva dugdhasindhoH [14.txt] manogataM pashyati yaH sadA tvAM manIShiNAM mAnasa-rAjahaMsam svayaM purobhAva-vivAdabhAjaH kiMkurvate tasya giro yathArham [15.txt] api kShaNArdhaM kalayanti ye tvAM AplAvayantaM vishadairmayUkhaiH vAcAM pravAhairanivAritaiste mandAkinIM mandayituM kShamante [16.txt] svAmin ! bhavaddhyAnasudhAbhiShekAt vahanti dhanyAH pulakAnubandham alakShite kvApi nirUDhamUlaM a~ngeShvivAnandathum a~nkurantam [17.txt] svAmin ! pratIcA hR^idayena dhanyAH tvaddhyAna-candrodaya-vardhamAnam amAntam Ananda-payodhimantaH payobhirakshNAM parivAhayanti [18.txt] svairAnubhAvAH tvadadhIna-bhAvAH samR^iddha-vIryAH tvadanugraheNa vipashcito nAtha ! taranti mAyAM vaihArikIM mohana-pi~NchikAM te [19.txt] prA~nnirmitAnAM tapasAM vipAkAH pratyagra-niHshreyasa-saMpado me samedhiShIraMstava pAdapadme sa~nkalpa-cintAmaNayaH praNAmAH [20.txt] vilupta-mUrdhanya-lipikramANAM surendra-cUDApada-lAlitAnAm tvada~nghri-rAjIva-rajaH-kaNAnAM bhUyAn prasAdo mayi nAtha! bhUyAt [21.txt] parisphurannUpura-citrabhAnu- prakAsha-nirdhUta-tamonuSha~ngAm padadvayIM te paricinmahentaH prabodha-rAjIva-vibhAta-sandhyAm [22.txt] tvatki~nkarAla~nkaraNocitAnAM tvayaiva kalpAntara-pAlitAnAm ma~Nju-praNAdaM maNi-nUpuraM te ma~NjUShikAM veda-giraM pratImaH [23.txt] saMcintayAmi pratibhA-dashAsthAn saMdhukShayantaM samaya-pradIpAn vij~nAna-kalpadruma-pallavAbhaM vyAkhyAna-mudrA-madhuraM karaM te [24.txt] citte karomi sphuritAkShamAlaM savyetaraM nAtha ! karaM tvadIyam j~nAnAmR^itoda~Ncana-lampaTAnAM lIlAghaTIyantram ivAshritAnAm [25.txt] prabodha-sindhoraruNaiH prakAshaiH pravALa-sa~nghAtamivodvahantam vibhAvaye deva ! sapustakaM te vAmaM karaM dakShiNam AshritAnAm [26.txt] tamAMsi bhittvA vishadairmayUkhaiH saMprINayantaM viduShashcakorAn nishAmaye tvAM navapuNDarIke sharadghane candramiva sphurantam [27.txt] dishantu me deva ! sadA tvadIyAH dayAtara~ngAnucarAH kaTAkShAH shrotreShu puMsAm amR^itaM kSharantIM sarasvatIM saMshrita-kAmadhenum [28.txt] visheShavit-pAriShadeShu nAtha ! vidagdha-goShThI-samarA~ngaNeShu jigIShato me kavitArkikendrAn jihvAgra-siMhAsanam abhyupeyAH [29.txt] tvAM cintayan tvanmayatAM prapannaH tvAm udgR^iNan shabdamayena dhAmnA svAmin ! samAjeShu samedhiShIya svacchanda-vAdAhava-baddhashUraH [30.txt] nAnAvidhAnAm agatiH kalAnAM na cApi tIrtheShu kR^itAvatAraH dhruvaM tavAnAthaparigrahAyAH navaM navaM pAtram ahaM dayAyAH [31.txt] akampanIyAnyapanIti-bhedaiH ala~nkR^iShIran hR^idayaM madIyam sha~nkAkaLa~nkApagamojjvalAni tattvAni samya~Nci tava prasAdAt [32.txt] vyAkhyA-mudrAM kara-sarasijaiH pustakaM sh~nkha-cakre bibhradbhinna-sphaTika-rucire puNDarIke niShaNNaH amlAnashrIramR^itavishadairaMshubhiH plAvayan mAM AvirbhUyAdanagha-mahimA mAnase vAgadhIshaH [33.txt] vAgartha-siddhi-hetoH paThata hayagrIva-saMstutiM bhaktyA kavi-tArkika-kesariNA ve~nkaTanAthena viracitAm etAm [Valedictory Tanian on Swami Desikan by Kumara Varadacharya] kavi-tArkika-simhAya kalyANa-guNa-shAline shrImate ve~nkaTeshAya vedAnta-gurave namaH |